BITWA WARSZAWSKA. CUD NAD WISŁA 1920r.
12 września 2020 r.

Bitwa Warszawska, zwyczajowo nazywana Cudem nad Wisłą - operacja wojskowa stoczona w dniach 13-25 sierpnia 1920 roku pomiędzy oddziałami sowieckiej Armii Czerwonej, a armiami Wojska Polskiego, zgrupowanymi nad Wisłą, decydująca bitwa wojny polsko-bolszewickiej.

Znalazłszy się w krytycznej sytuacji, u progu spodziewanej przez wielu klęski, oddziały Wojska Polskiego zdołały odepchnąć i pokonać nacierające wojska sowieckie Frontu Zachodniego Michaiła Tuchaczewskiego. Zwycięstwo strony polskiej w bitwie radykalnie zmieniło losy wojny, pozwoliło zachować niepodległość odradzającej się Rzeczypospolitej, a także przekreśliło radzieckie plany ofensywy na Europę Zachodnią oraz plany wywołania międzynarodowej rewolucji.

Kluczową rolę odegrał manewr Wojska Polskiego oskrzydlający Armię Czerwoną, opracowany przy udziale szefa Sztabu Generalnego Wojska Polskiego Tadeusza Rozwadowskiego, a przeprowadzony przez Naczelnego Wodza Józefa Piłsudskiego, wyprowadzony znad Wieprza 16 sierpnia 1920, przy jednoczesnym związaniu głównych sił bolszewickich na przedpolach Warszawy.

Był to przełomowy moment dla strony polskiej, która od czasu zakończenia ofensywy na Kijów pozostawała w odwrocie, zmuszona przez wojska radzieckie do chaotycznego wycofywania się na zachód. Na przełomie lipca i sierpnia 1920 roku sytuacja wojsk polskich stawała się krytyczna. Niepowodzeniem zakończyła się próba powstrzymania ofensywy sił bolszewickich na linii Bugu. Z początkiem sierpnia oddano twierdzę Brześć, a Armia Czerwona uzyskała otwartą drogę na Warszawę. Siły polskie wydawały się bliskie rozpadu, a obserwatorzy przewidywali decydujące zwycięstwo sowieckie. 6 sierpnia oddziały polskie otrzymały rozkaz cofnięcia się ku Wiśle celem przegrupowania sił, przygotowania kontruderzenia i zorganizowania obrony stolicy. Generał Józef Haller formował Armię Ochotniczą, a stanowisko Wojskowego Gubernatora Warszawy objął generał Franciszek Latinik.

Bitwa rozpoczęła się 13 sierpnia 1920, kiedy wojska Armii Czerwonej, dowodzone przez Michaiła Tuchaczewskiego, zbliżyły się do Warszawy. Toczyła się na obszarze sięgającym na południe po Włodawę nad Bugiem, na północ po Działdowo. Obronna faza bojów koncentrowała się na Froncie Północnym generała Józefa Hallera. 1 Armia generała Franciszka Latinika, choć początkowo zmuszona do ustąpienia w rejonie Radzymina na drugą linię obrony pomiędzy Nieporętem i Rembertowem, skutecznie zatrzymała sowieckie natarcie na przedmościu warszawskim, zaś 14 sierpnia polska 5 Armia generała Władysława Sikorskiego podjęła działania ofensywne nad Wkrą.

Decydujący cios armiom sowieckim zadała grupa uderzeniowa Naczelnego Wodza Józefa Piłsudskiego, wyprowadzając 16 sierpnia kontruderzenie znad Wieprza, przełamując front pod Kockiem i Cycowem, a następnie wychodząc na tyły wojsk sowieckich, które atakowały Warszawę. Działania wojsk polskich wymusiły niezorganizowane cofanie się Armii Czerwonej na wschód. Armia Czerwona ponosiła olbrzymie straty. Od tego momentu przez kolejne tygodnie Wojsko Polskie pozostawało w permanentnej ofensywie. Siły polskie przeszły do działań pościgowych, odnosząc kolejne zwycięstwa.

Zdaniem brytyjskiego polityka i dyplomaty Edgara D'Abernon bitwa warszawska była jedną z osiemnastu przełomowych bitew w historii świata. Przywódca bolszewików Włodzimierz Lenin nazwał ją "ogromną porażką" swoich sił.

Źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Bitwa_Warszawska